مد افزون بر جنبه اقتصادی میتواند رنگ و لعاب سیاسی و فرهنگی نیز به خود بگیرد و عاملی برای نفوذ فرهنگی و ترویج آداب و رسوم ضدّ فرهنگی در یک جامعه باشد.

برخی هواداران مد بر این باورند که «دقیقاً نمیتوان مُد را به تهاجم فرهنگی نسبت داد»[14]، ولی در میان سخنان آنان بسیار مییابیم که به مُدپذیری پوشاک زنان در اروپا و ایران اشاره شده و آمده است:

«لباس زنان» از کلاهی بر سر و پیراهنی بلند و چیندار و چادر و روبند (به تدریج در طی سالهای مختلف) به مینیژوپ و پوشیدن شلوار و دامن میدی و ماکسی و سرانجام به شانل ختم شده است.[15]

این عبارتها، به روشنی نشان میدهد که سیر تهاجم فرهنگی و تغییر لباس در قالب (مد روز)، زن را از پوشش کامل به بدحجابی و در نهایت به عریانی و برداشتن همه قید و بندهای اخلاقی کشانده است. بدین گونه چگونه میتوان نقش فرهنگی مد و دستهای استعماریِ نهان شده در پسِ مد را نادیده گرفت و انکار کرد؟!

زنان، جوانان و نوجوانان از جمله بسترهای مُدخیز هستند. افزون بر گرایش زنان به مُدگرایی، جوانان و نوجوانان به دلیل آمادگی روحی و روانی، چه بسا بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. آنان در پی کسب هویت و استقلال و شخصیتاند و در قالب این مدها و الگوها میکوشند به ابراز هویت فردی و نقش اجتماعی خویش بپردازند. موریس دبس میگوید:

اثبات شخصیت (در جوانان)، که یک امر طبیعی است، غالباً مخالفتی میان فرد و محیطی که در آن زندگی میکند، تولید مینماید و این اثبات شخصیت اجتماعی جوانان در موارد متعددی بروز میکند.[16]

جوان برای ساختن شخصیت خویش و برگزیدن صفات لازم، از دیگران پیروی میکند و روش آنان را در برنامه کار خود قرار میدهد. او با انتخاب مد به دنبال خودنمایی و تشخّصطلبی و مقبولیت عمومی است. بنابراین، بر والدین و مربیان و مسؤولان فرهنگی است که با ارایه الگوهای مناسب، آنان را به سوی شکوفایی و کمال هدایت کنند.

چه بسیارند افرادی که ابزار و لوازم و لباسهای نو و قابل استفاده را تنها به دلیل از مُد افتادن رنگ یا شکل آن، دور میاندازند و پوشش مد روز را خریداری میکنند و در راه همراهی با مُد، زندگی خانوادگی خود را به خطر میاندازند. در مقابل آنان که از غنای فکری برخوردارند، با خردورزی میکوشند خود را به گونهای بیارایند که اندیشه و شخصیت آنان را نشان دهد. دکتر بنجامین اسپاک میگوید:

درست است که مُد لباس همیشه این طور باقی نمیماند، ولی لباسی که میپوشیم علاوه بر آنکه بدن ما را گرم نگاه میدارد، نشان میدهد که ما درباره خودمان و کسانی که ما را میبینند چه فکر میکنیم.[17]

نتیجه اگر به مُدگرایی منصفانه بنگریم و درباره عوامل و پیآمدهای آن بیاندیشیم، به خوبی در مییابیم که مدپرستی افراد را از اهداف بلند اجتماعی باز میدارد و توان مالی و انسانی جامعه را نابود میکند. به امید آنکه همه افراد جامعه، با تکیه بر خردورزی و دانش، از گزند مدگرایی در امان مانند و به سوی کمال گام بردارند.

منبع : سایت حوزه