سوالی که می تواند جواب های متفاوتی داشته باشد و خود باعث دگرگونیهایی شود که انسان را از طریق مومن بودن خارج کند و در نهایت راهی به بیراهه ختم کند.

اما برای رسیدن به مشخصات درست از مومن راه هایی وجود دارد که در نهایت، تفکر و منطق و استفاده از عقل خود انسان بهترین راه رسیدن به یک مومن واقعی است که در درجه اول رضای حق را در بردارد و در نهایت باز رضای حق.

البته این به این معنی نیست که مومن واقعی نارضایتی خلق را یدک می کشد یا فقط رضای حق کافیست نه این بدین معنی است که یک مومن باید در تمام لحظات در پی دریافت رضایت حق باشد که خود این باعث رضایت مردمان نیز می شود چون در بسیاری از موارد رضای خدا در رضای بندگان به شکلهای مختلف است مانند امانت داری و وفا کردن به عهد، اخلاق و رفتار خوش با بندگان و موارد دیگر...

بهتر است حاشیه پردازی را کمتر کرده و به اصل مطلب که همان مشخصات مومن است بپردازیم.

در ابتدا برای اینکه جای پایمان را در جای محکمی قرار دهیم از کتاب راهنمای بشری شروع می کنیم

قرآن مجید درمورد خصوصیات مومن چنین می فرماید:

مومن کسی است که در نمازش فروتن است
مومن کسی است که از کارها وموارد بیهوده روی گردان است
مومن کسی است که زکات مال خود را میپردازد
مومن کسی است که پاک دامن است مگر در مورد همسر و کنیزان خود
مومن کسی است که عهد و پیمان، و امانها را رعایت می کند
مومن کسی است که بر نمازهایش مراقبت می کند
و احکامی دیگر که در اینجا به آنها اشاره نمی کنیم...
 

اما پیغمبر اسلام خود موارد، احکام و شرایطی را تعریف می نمایند که در رسیدن، شناخت و تکمیل شدن یک مومن بسیار مهم میباشد.

اما قبل از هر چیز از نظر پیامبر در یک جمله کوتاه نشانه مومن بودن در ما چیست: در حدیثی از ایشان بیان شده که نشان مومن بودن اینست که از کارنیک خود خوشحال میشود و از کار بد خود دلگیر میشود.

مومن از دیدگاه پیامبر اسلام:

مومن از همه مردم گرفتارتر است چون باید کار دنیا و آخرت را باهم انجام دهد
مومن با زبان و شمشیر خود جهاد می کند
مومن از مخارج خود ثواب می بردجز آنچه به خاک بسپارد یا ساختمان کند
مومن بر دشمنان ظلم نمی کند
مومن برای رعایت دوستان خود گناه نمی کند و امانت را تلف نمی کند
مومن حسود و بدگو و لعنتگر نیست
مومن حق را بیان میکند حتی اگر از او شهادت نخواهند
مومن درهنگام مصیبت موقر و در هنگام نعم شاکر است
مومن به آنچه دارد قانع است و آنچه ندارد را نمی جوید
مومن، بخل در او باعث نمی شود از کار نیک باز بماند
مومن با مردم میگردد تا ازانها چیزی یاد بگیرد و با آنها گفتگو میکند تا چیزی بفهمد
مومن اگر ستمی براو روا شد صبر می کند تا خداوند ستم را از او دفع کند
مومن شیطان خود را لاغر می کند
مومن دو صفت است که دراو جمع نمی شود بخل و بدخوئی
مومن باعزت مومنی است که بی نیاز از مردم است
مومن هر صفتی می تواند داشته باشد بجز خیانت ودروغ
مومن از استماع خیر سیر نمی شود تا سرانجامش بهشت شود
مومن که همسایه اش از شر او در امان نیست مومن نیست.
مومن دوبار از یک سوراخ گزیده نمی شود.
مومن، مردم او را بر جان و مال و خون خویش امین می دانند
مومن شریف و کریم است و فجر فریبکار و فرومایه است
مومن هوشیار ودقیق و محتاط است
مومن کم حاجت است
مومن نرمخو و ملایمست تا آنجا که از نرمخوئی احمقش پنداری
مومن مایه سوداست
مومن آینه مومن است
مومن الفت گیر است
مومن نیتش از عملش شایسته تر است
 

مومن از نگاه ائمه اطهار (ع):

مومن در مقام داوری ستم نمی کند
مومن حجت و حیاء ایمانی، شهوتش را مها رنموده راه تجاوز و سرکشی را براو بسته است
مومن مودت و محبت روحانی برحسدش غلبه کرده و به کسی رشک نمیبرد
مومن در موقع خشم و غضب از مرز حق و حقیقت خارج نمی شود
مومن خود را ذلیل و خوارنمی کند
مومن شبانه روزش سه ساعت است یک ساعت برای مناجات با خدا، یک ساعت برای تامیین معاش و اصلاح زندگی و یک ساعت هم برای ارضاء تمایلات روا و جلب لذائذ مباح ...
 
در پایان توجه به این مسئله حائز اهمیت است و آن اینکه برای مومن واقعی بودن تنها نماز و روزه گرفتن و دعا خواندن کافی نیست و برای مومن بودن باید راه دشواری را طی کرد حتی دشوارتر از پیمودن راهی ناهنوار بدون دست و پا.

ولی مومنی که از خدا به معنای واقعی در خلوت و آشکار می ترسد دست و پای این راه را بدست آورده و با صبر و اطاعت از کلام حق به انتهای این راه خواهد رسید.

التماس دعا.