لیله الرغائب شبی است که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان و عطا و بخشش پروردگار در آن بی شمار است.

 رجب نام نهری در بهشت است که از عسل شیرین تر و از شیر سفید تر است. هر کس یک روز از این ماه روزه بگیرد در قیامت از آن نهرخواهد نوشید و هم چنین یکسال راه، آتش جهنم از او دور خواهد شد و هر کس سه روز از این ماه را روزه بگیرد آتش جهنم بر او حرام می شود.

از معانی رجب به شدت ریزش نیز یاد شده است یعنی گناهان در این ماه همانند ریزش برگ درختان در پاییز، در اثر استغفار می ریزد و خداوند در این ماه توجه خاصی بر بندگانش دارد و رجب و شعبان را برای آماده شدن برای رمضان قرار داده است تا بندگانش هر چه بیشتر آماده دریافت رحمت واسعه الهی گردند. در روایات آمده است که وقتی ماه رجب وارد می شود فرشته ای خطاب به بندگان می گوید، خوشا به حال اهل ذکر (طوبی اهل الذکر)، خوشا به حال اهل طاعت (طوبی اهل الطاعه). پس چه نیکوست که انسان این لحظات را قدربداند و به ندای این الرجبیون لبیک گوید و خود را در خیل آمرزیدگان این ماه عزیز قرار دهد.

اولین شب جمعه ماه رجب را لیلة الرغائب نامند که شبی با ارزش و با عظمت است و از دو جهت دارای اهمیت است . نخست آنکه اصولاّ شب جمعه، خود دارای ویژگی و ارزش خاصی است و اعمال عبادی فراوانی در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضی الحاجات است و دوم اینکه ماه رجب اولین ماه از ماه های حرام و ماه خدا و هنگام عبادت، دعا و استغفار است و رحمت الهی در این ماه در حال ریزش و نزول است به همین جهت این ماه را رجب الاصب گویند، چون "صب" به معنای رختن است. پس لیله الرغاب شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع نموده ارزشی دو چندان دارد.

کلمة "رغائب" جمع "رغیبه" به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان می باشند. بنابر بر معنای اول "لیله الرغائب" یعنی شبی که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و بندگان خوب و شایسته خداوند در این شب تمایل زیادی به رفتن به در خانه خداوند و ارتباط و انس با معبود خویش دارند. بنابر معنای دوم "لیله الرغاب" یعنی شبی که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با رو آوردن به بارگاه قدس ربوبی و خاکساری در برابر عظمت حق، شایسته دریافت انعام وعطا و بخشش بی کرانه حق می گردند.

در این شب ملایک بر زمین نزول می کنند. برای این شب عملی از رسول خدا (ص) ذکر شده است که فضیلت بسیاری دارد و بدین قرار است: روز پنج شنبه اول آن ماه - در صورت امکان و بلا مانع بودن - روزه گرفته شود. چون شب جمعه شد ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر " اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله" گفته شود. پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر " سبوح قدوس رب الملائکة والروح" گفته شود. پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر " رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم" گفته شود. سپس بار دیگر سجده رفته و هفتاد مرتبه بگوید : " سبوح قدوس رب الملائکه و الروح "در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد.

پیامبراکرم صلوات الله علیه در فضیلت این نماز می فرماید: کسی که این نماز را بخواند، شب اول قبرش خدای متعال ثواب این نماز را با زیباترین صورت و با روی گشاده و درخشان و با زبان فصیح به سویش می فرستد. پس او به آن فرد می گوید: ای حبیب من، بشارت بر تو باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی.